Enska smásagnakeppnin

Fyrir mörgum árum síðan sat ég kennarafund þar sem verið var að fara yfir niðurstöður úr samræmdum prófum og ritunarþátturinn í ensku í 10. bekk hafði víst enn einu sinni komið frekar illa út í þeim skóla. Fram að því hafði ég eingöngu kennt ensku á miðstigi og því ekki beinlínis tekið þessar dapurlegu, árlegu niðurstöður samræmdra prófa til mín, þó ég hefði auðvitað átt að gera það. Ég vissi að á næsta skólaári ætti ég að kenna ensku á elsta stigi svo ég fór að skoða hvernig ég gæti reynt að snúa þessari þróun við. Ég lagði fyrir mismunandi ritunarverkefni, s.s. að skrifa texta eftir myndasögum, umfjöllun um bók, kjörbókarritgerð o.s.frv. Allt tókst þetta svo sem bærilega hjá mér en mér fannst samt alltaf eitthvað vanta upp á og þetta „eitthvað“ var í stuttu máli áhugi nemenda.

Það var því sem ég hefði himinn höndum tekið árið 2012 þegar ég kynntist ensku smásagnakeppninni, sem Renata Emilsson Peskova, enskukennari í Hlíðaskóla, stýrði fyrir hönd FEKÍ af miklum myndarbrag. Þarna var komið tæki fyrir mig til að efla ritun nemenda OG efla áhuga þeirra um leið. Það var ekki eingöngu sú hugmynd að hafa ritunarsamkeppni á meðal grunn- og framhaldsskóla, í tengslum við evrópska tungumáladaginn 26. september sem heillaði mig, heldur var greinilega um mjög metnaðarfullt og vel skipulagt verkefni að ræða – og gott skipulag er að mínu mati lykillinn að góðum árangri . Um hálfum mánuði fyrir keppnina var sent út kynningarbréf þar sem keppnin var ítarlega kynnt með vefslóðum þar sem hægt var að lesa eldri verðlaunasögur á rafrænu formi. Stuttu fyrir evrópska tungumáladaginn var svo send út auglýsing þar sem reglur keppninnar voru nánar útlistaðar og orðið sem nemendur áttu að skrifa út frá (þemað), sem er mikilvægt svo kennarar geti undirbúið keppnina vel. Allur undirbúningur fyrir keppnina og úrvinnsla á smásögunum var Renötu og stjórn FEKÍ til mikils sóma, sem allt ýtti undir áhuga minn á þátttöku.

Nemendur í Grunnskólanum í Hveragerði hafa tekið þátt í keppninni frá árinu 2012 með ágætis og oft á tíðum óvæntum árangri. Glæsilegar verðlaunahátíðir með veglegum bókaverðlaunum, sem haldnar voru í sendiráði Bandaríkjanna, fyrir nemendur, foreldra og kennara  virkuðu mjög hvetjandi og nemendur hafa sýnt keppninni sífellt meiri áhuga og lagt meiri metnað í sínar smásögur. Þátttakan hefur líka aukist jafnt og þétt og árið 2015 bárust okkur yfir 150 smásögur sem setti okkur í þann ánægjulega vanda að þurfa að velja einungis 3 smásögur úr þeim hópi fyrir landskeppnina. Fyrir allt þetta erum við afskaplega þakklát.

Skipulag okkar er komið í nokkuð fastar skorður og við undirbúum kynningu á keppninni sjálfri vandlega, því reynslan hefur kennt okkur að framhaldið ræðst af því hvernig okkur tekst að kveikja áhuga nemenda. Sem í raun og veru er aðalatriðið og kannski það sem mestu máli skiptir, þ.e. hve vel okkur kennurum tekst að „selja“ nemendum hugmyndina að því að skrifa smásögu á ensku út frá einu litlu orði! Okkur hefur tekist það nokkuð vel og þessi skemmtilega keppni í ritun hefur hingað til hitt í mark hjá nemendum. Ekki má gleyma því að nemendum sem eiga erfitt með ritun finnst þetta verkefni líka skemmtilegt, því teikna má myndasögu og þó enski textinn sé oft ekki mikill eru allir að taka þátt á sínum forsendum.

Við byrjum á því að kynna keppnina á evrópska tungumáladeginum þann 26. september. Kynningin er byggð á kynningarbréfinu sem okkur berst frá FEKÍ um tveimur vikum fyrir keppnina og auglýsingunni sem við fáum senda rétt fyrir hana. (Þetta miðast við það þegar Renata hélt utan um keppnina til ársins 2015). Áður en við kynnum orðið sem rita skal út frá (þemað) erum við sjálf búin að kynna okkur það vandlega og alla mögulega anga þess ef svo má að orði komast. Í kjölfarið hefst svo hugstormum með nemendum um innihald smásögunnar og mögulegar útfærslur, sem í raun er mikilvægasti hluti þess að kveikja áhuga nemenda.

Við sýnum nemendum vinningssögur á skjávarpa og sendum svo okkar eigin útgáfu af kynnngarbréfinu heim til foreldra. Við útbúum og dreifum mismunandi teknimyndarömmum fyrir yngri nemendur og ræðum við eldri nemendur um ritun í tölvu, kennum á leiðréttingarforrit í Word, sýnum dæmi um vandaða uppsetningu, útlit, snyrtimennsku, skil í plastmöppu o.þ.h.

Nemendur fá svo um tvær vikur í skólanum til ritunar og þeir mega líka gjarnan vinna að rituninni heima. Skilafresturinn er um miðjan október, sem stundum dregst svolítið og þá tekur við yfirlestur. Um mánaðarmótin október/nóvember afhendum við nemendum þær aftur, allar með jákvæðri umsögn, og stundum ábendingum um það sem betur má fara.

Að því loknu höldum við hátíð í sal skólans þar sem við tilkynnum hvaða smásögur fara á uppskeruhátíð á bókasafni bæjarins í desember. Árið 2015 voru þær um 30 talsins og var um að ræða alls konar sögur, ekki endilega þær bestu. Við veitum bókaverðlaun fyrir þær 3 sögur sem við teljum hafa skarað fram úr í hverjum flokki fyrir sig og tilkynnum loks hvaða smásögur verða sendar í landskeppnina.

Þeir sem eiga sögurnar sem fara í landskeppnina fá annan skilafrest fram í miðjan nóvember til að betrumbæta söguna, þ.e. ef þeir vilja það, sem er alls ekki nein skylda að gera. Við bendum nemendum á það sem að okkar mati mætti betur fara, s.s. varðandi stafsetningu, málfar o.þ.h. og eftirlátum svo nemendum að vinna úr því. Við höfum alla tíð lagt megin áherslu á innihald sögunnar og skilum hiklaust inn smásögu með stafsetningarvillum ef svo ber undir.

Bestu kveðjur,
Ólafur Jósefsson
Enskukennari við Grunnskólann í Hveragerði